111 (IPN, Karol Madaj)

[Karol Madaj]

W podziekowaniu dla wszystkich fanów Planszowej Gry Wojennej Roku 2010 przygotowaliśmy nową darmową grę 111 opowiadającą o obronie Warszawy w pierwszych dniach września 1939 roku przez pilotów ze 111 Eskadry. By cieszyć się grą 111 wystarczy pobrać PDF-y żetonów oraz planszy ze strony http://www.boardgamegeek.com/boardgame/83092/303 wydrukować, wyciąć i zagrać używając drewnianych elementów z 303 bądź zwykłych monet i znaczników z innych gier.

Gra 111 została w całości oparta na machanice wydanej przez IPN gry pod tytułem 303. Zasady gry uległy nieznacznym modyfikacjom, głównie w zakresie występujących samolotów, możliwości ruchu polskich myśliwców, walki w chmurach oraz przygotowania do gry.

W skrócie: Niemcy maja trzy bombowce, polskie samoloty mają tylko dwie akcje, ale po strzale mogą wybrać miejsce przelotu, chmury uniemożliwiają walkę a sztuczny las (był taki w Zielonce) atak na lotnisko.

Istotne zmiany w regułach zostały wytłuszczone.

Miłego grania!


Instrukcja

ELEMENTY GRY
• Plansza do gry
• 10 dwustronnych żetonów z samolotami:
4 myśliwce polskiego lotnictwa
3 myśliwce Luftwaffe
3 bombowce Luftwaffe
4 znaczniki chmur
3 znaczniki lasu
• 3 kości strzału
• 1 wskaźnik zużycia paliwa.
• 12 znaczników strzału


PRZYGOTOWANIE DO GRY

Rozłóżcie planszę na środku stołu.
Wybierzcie strony konfliktu, którymi będziecie grać. Gracz polski siada po południowej stronie mapy, gracz niemiecki po północnej.
Ustawcie samoloty zgodnie z konturami widocznymi na planszy.
Wskaźnik zużycia paliwa ustawcie na polu „1” licznika paliwa.
Znaczniki strzału oraz kostki połóżcie obok planszy, tak aby obaj gracze mieli do nich łatwy dostęp.

Następnie gracze biorą po dwa znaczniki chmur i naprzemiennie, poczynając od gracza polskiego, ustawiają chmury na planszy. Chmury nie mogą być ustawiane jedne na drugich, na samolotach oraz w zaznaczonym okręgami sektorze przechwytywania wokół Warszawy (czyli np.: nad Radzyminem czy Poniatowem).

CEL GRY
Cel gry jest inny dla każdego gracza. Celem Luftwaffe jest zbombardowanie Warszawy. Aby to osiągnąć, jeden z niemieckich bombowców musi znaleźć się na polu oznaczającym Warszawę. Celem polskiego lotnictwa jest niedopuszczenie do bombardowania, które można powstrzymać przez zestrzelenie bombowców lub niedopuszczenie do ich przelotu nad Warszawą.

TURY ROZGRYWKI

Gra jest podzielona na osiem tur. Kolejne tury zaznacza się przy pomocy wskaźnika zużycia paliwa na liczniku paliwa widocznym w dolnym lewym rogu planszy.
Tura ma siedem faz. Zanim dojdzie do pierwszego powietrznego pojedynku, rozgrywa się tylko fazy 1, 3, 5, i 7.
1. Ruch myśliwców Luftwaffe
2. Strzały myśliwców i bombowców Luftwaffe.
3. Ruch bombowców
4. Ewentualna naprawa polskich myśliwców
5. Ruch polskich myśliwców
6. Strzały polskich myśliwców
7. Przesunięcie znacznika zużycia paliwa

KONIEC GRY
Gra „111” ma trzy warianty zakończenia:
a) Gra kończy się wygraną Luftwaffe, jeżeli któremuś z pilotów bombowców uda się zbombardować Warszawę, tj. umieścić żeton bombowca na polu oznaczającym Warszawę.
b) Gra kończy się wygraną Polaków, jeżeli pilotom uda się zestrzelić wszystkie bombowce.
c) Gra kończy się wygraną Polaków także wtedy, jeżeli pilotom uda się przez osiem tur nie dopuścić bombowców nad Warszawę.

LICZNIK PALIWA

Zużycie paliwa zaznaczane jest co turę na wskaźniku zużycia paliwa umieszczonym w rogu planszy. Pod koniec każdej tury gracz polski przesuwa wskaźnik zużycia paliwa na kolejne pole.

MYŚLIWCE

W grze 111 uwzględniono wyraźnie niższą prędkość polskich samolotów P 11. od niemieckich myśliwców. Jedyna przewagą polskich samolotów była zwrotność oraz poziom wyszkolenia.

FAZA RUCHU
W ciągu jednej tury każdy niemiecki myśliwiec może, ale nie musi, wykonać ruch o jedno, dwa lub trzy pola w dowolną stronę, a polski o jedno lub dwa pola. Przez pole, na którym stoi żeton innego samolotu, nie można przelatywać, ani na nim stanąć. W fazie ruchu przez puste pole może przelecieć dowolna liczba samolotów.
Gracz sam decyduje o kolejności ruchu myśliwców, musi jednak pamiętać, że po ruchu wszystkimi samolotami i przejściu do fazy strzału nie będzie mógł zmieniać położenia żetonów.

FAZA STRZAŁU
W czasie jednej tury jeden myśliwiec może zaatakować tylko jeden samolot przeciwnika. Atak można jednak przeprowadzić przy użyciu dwóch lub więcej maszyn. O skuteczności ataku decyduje rzut kośćmi strzału. Uwaga: im dalej samolot poleci, tym mniej czasu pozostanie mu na ostrzał! Oznacza to, że niemiecki myśliwiec, który przeleciał trzy pola, nie może już strzelać. Jeżeli ruszył się o dwa pola może strzelać jedną kostką. Po ruchu o jedno pole może użyć dwóch kości strzału. Jeżeli nie musiał wykonywać ruchu, gdyż żeton przeciwnika znajdował się na sąsiednim polu, może rzucać wszystkimi trzema kośćmi (patrz rysunek). Podobnie polski myśliwiec po ruchu o jedno pole może strzelać jedną kostką, a jeżeli nie wykonywał ruchu, gdyż żeton przeciwnika znajdował się na sąsiednim polu, może rzucać obydwiema kośćmi.
Ponieważ rzuty kością wykonuje się dopiero po ruchu wszystkimi myśliwcami, zapamiętanie, kto ma strzelać, do kogo i z jaką siłą, bywa kłopotliwe (zwłaszcza jeżeli gracz zdecydował się na atak wszystkimi samolotami). Dlatego, dla ułatwienia, do gry dołączono 12 znaczników strzału. W fazie ruchu możesz na atakującym samolocie położyć znaczniki strzału, dzięki czemu w fazie strzału będziesz wiedział iloma kośćmi masz rzucać. Rozstrzygając kolejne strzały, w wybranej przez ciebie kolejności, zdejmuj znaczniki strzału z atakujących samolotów. Używanie znaczników strzału nie jest obowiązkowe, ale znacznie upraszcza rozgrywanie skomplikowanych ataków.

ROZSTRZYGNIĘCIE STRZAŁU
Strzały rozstrzyga się przy pomocy kości strzału. Wyrzucenie na kościach symbolu swoich wojsk – krzyża w przypadku Luftwaffe, bądź jednego z symboli aliantów w przypadku Polaków – oznacza trafienie. Żeton trafionego myśliwca należy odwrócić na stronę „uszkodzony”. Dwa trafienia oznaczają zestrzelenie samolotu i usunięcie go z gry. Nadliczbowe trafienia przepadają.

KONIEC STARCIA

Choć ten element rozgrywki może z początku sprawiać pewne trudności, jednak dobrze pokazuje dynamikę walki w powietrzu.
Po strzale niemiecki myśliwiec mija cel i – niezależnie od wyniku starcia – musi przelecieć na pole leżące dokładnie po jego przeciwnej stronie.
W sytuacji, gdy po przeciwnej stronie celu znajduje się inny samolot lub krawędź planszy, należy wybrać jedno z dwóch pól sąsiadujących zarówno z celem, jak i polem po przeciwnej stronie celu. Jeżeli i te pola są zajęte, należy wybrać jedno z dwóch pól sąsiadujących z celem i miejscem rozpoczęcia strzału. Jeżeli natomiast wszystkie pięć pól sąsiadujących z celem jest zajętych, samolot po strzale nie rusza się z miejsca.
Ze względu na większa zwrotność P.11 po strzale polski myśliwiec może wybrać jedno z pól sąsiadujących z celem za wyjątkiem pola z którego rozpoczynał strzał. Jeżeli natomiast wszystkie pięć pól sąsiadujących z celem jest zajętych, samolot po strzale nie rusza się z miejsca.

Uwaga: Myśliwce nie mogą wlatywać na pole z artylerią przeciwlotniczą. To pole traktuje się jak pole zajęte.

BOMBOWIEC

STRZAŁY BOMBOWCÓW
Bombowce strzelają zawsze tylko jedną kostką strzału i w przeciwieństwie do myśliwców po starciu nie przelatują na drugą stronę przeciwnika. Bombowce strzelają w tej samej fazie co myśliwce, ale ruchy wykonują dopiero po rozstrzygnięciu wszystkich strzałów, to jest w fazie następnej.

RUCH BOMBOWCA
Ruchy bombowców są ostatnią czynnością w turze gracza Luftwaffe. Bombowce mogą poruszać się z prędkością jednego lub dwóch pól na turę.

ZESTRZELENIE BOMBOWCA
Bombowiec jest silnie opancerzonym samolotem i dlatego żeby go zestrzelić, należy trafić go przynajmniej dwukrotnie w ciągu jednej tury. Trafienia może otrzymać od kilku samolotów. Jeżeli bombowiec otrzyma w czasie jednej tury tylko jedno trafienie, nic się nie dzieje. Trafienia z poprzednich tur nie liczą się w następnych.

USZKODZENIA I NAPRAWA

Jeżeli w trakcie walki myśliwiec zostanie trafiony, należy obrócić żeton samolotu na drugą stronę. Uszkodzony myśliwiec jest niezdolny do walki i nie może atakować innych samolotów. Nie jest jednak stracony dla strony polskiej pod warunkiem, że graczowi uda się go naprawić na jednym z lotnisk.
W celu naprawienia samolotu należy zakończyć ruch na lotnisku. Naprawiany samolot, należy przykryć żetonem lasu, ten samolot nie może zostać zaatakowany przez samolot przeciwnika. Pole z lasem traktuje się jako zajęte.
Samolot należy odwrócić na stronę „sprawny” w następnej turze, nie trzeba jednak zdejmować z niego żetonu lasu. Naprawiony samolot jest od razu gotowy do dalszej walki. Na lotnisku może znajdować się tylko jeden samolot na raz.


CHMURY

Chmury ograniczają widoczność pilotów. Samolot może przelecieć przez chmurę nie tracąc prędkości. Jeżeli jednak zakończy ruch w chmurze, to ani nie może sam atakować ani być atakowanym. Samolot może wlecieć w chmurę w wyniku przelotu po strzale.

ARTYLERIA PRZECIWLOTNICZA

Artyleria przeciwlotnicza może znacząco pomóc graczowi polskiemu w obronie Warszawy nie jest jednak w stanie obronić Stolicy bez wsparcia myśliwców.

Na początku tury gracza polskiego może on zadeklarować strzał z artylerii przeciwlotniczej do wybranego samolotu przeciwnika, który znajduje się na polu sąsiadującym z Warszawą lub w odległości jednego pola od Warszawy. Strzał na pole sąsiadujące z Warszawą odbywa się przy pomocy rzutu dwoma kośćmi a strzał na odległość jednego pola przy pomocy rzutu jedną kostką. Strzał rozstrzyga się na takich samych zasadach jak strzały samolotów.
Uwaga: Przy atakowaniu bombowca trafienia z artylerii przeciwlotniczej można łączyć z trafieniami zadanymi w tej samej turze przez myśliwce. Bombowiec będący na polu sąsiadującym z Warszawą artyleria może przy udanym rzucie strącić zupełnie samodzielnie.



Bibliografia: Marek Rogusz, Marian R. Sawicki; Zielonka zapomniane lotnisko września 1939; Sandomierz 2009.

[Lothrain]

Dzięki wielkie Karolu. Siadam do roboty.

[WRS]

A byłoby kłopotem dodać plik z planszą na A3. Jeśli ktoś ma taką drukarkę, to lepiej taka plansza wygląda (i się sprawuje ) niż klejone 2xA4.

[Karol Madaj]

No mogę wrzucić, ale to będą znowu akceptować dwa tygodnie... Jak ktoś chce plansze A3 to mogę wysłać jutro mailem. Poproszę adresy na pw.

[WRS]

Wreszcie udało się zasiąść do 111.

Gratulacje!
Gra się równie dobrze, a może lepiej! (inaczej broni się Warszawy niż Londynu...)
Gra nic nie straciła - nadal napięcie do ostatniej rundy. A zyskała! Chmury, ich rozmieszczenie, stanowią ważny, niebanalny element przygotowania gry. W czasie walki przydają się obu stronom! Maskowanie w lesie pozwala ocalić skromne polskie siły. Brak lotnisk niemieckich wymusza inną taktykę Luftwaffe. Trzy bombowce, ale tylko jedno pole Warszawy - to też inaczej działa (teraz da się zablokować przestrzeń powietrzną nad stolicą).
Nadal gra jest szybka, nadal chce się rewanżu.

Ja namawiam do wydania pełnego - nie tylko PnP.

Polecam.

[Gienka]

Może udałoby się wydać planszę i żetony na porządnej tekturze jako dodatek? Wdg. mnie gra była super gdyby plansza i żetony byłyby solidne.

EDIT: A czy nie wie ktoś że jak się wydrukuje tą plansze to pasowałaby do przyklejenia na drugą stronę planszy do 303?

[lukaszkuch]

Samolot należy odwrócić na stronę „sprawny” w następnej turze, nie trzeba jednak zdejmować z niego żetonu lasu. Naprawiony samolot jest od razu gotowy do dalszej walki. Na lotnisku może znajdować się tylko jeden samolot na raz.

Kiedy należy ściągnąć żeton lasu z naprawionego samolotu?

[WRS]

O ile pamiętam, to jest maskowanie. Nie musimy ściągać, póki jesteśmy na lotnisku.

[Karol Madaj]

W tym tygodniu udało nam się w Zielonce pod Warszawą przetestować nowe zasady artylerii przeciwlotniczej w grze 111 na grupie około 180 uczniów z gimnazjum. W sumie rozegrano około 400 partii. Przy początkujących graczach w 70% wygrywają Niemcy. Polacy wygrywają głównie przez zestrzelenie trzech bombowców. Ciekaw jestem jak to wychodzi zaawansowanym graczom.

Na BGG nie chcą mi od czterech tygodni zaakceptowac profilu gry 111 i nie mogę wrzucić uaktualnionych plansz i nowych szablonów z żetonami i naklejkami na kostki.
Jak ktoś chce to proszę o kontakt na PW z podaniem maila.

Zasady artylerii przeciwlotniczej:
Na początku gry żeton artylerii przeciwlotniczej ustawia się na polu „Warszawa”.

Artyleria przeciwlotnicza może znacząco pomóc graczowi polskiemu w obronie Warszawy nie jest jednak w stanie obronić Stolicy bez wsparcia myśliwców.

Na początku tury gracza polskiego może on zadeklarować strzał z artylerii przeciwlotniczej do wybranego samolotu przeciwnika, który znajduje się na polu sąsiadującym z Warszawą lub w odległości jednego pola od Warszawy. Strzał na pole sąsiadujące z Warszawą odbywa się przy pomocy rzutu dwoma kośćmi a strzał na odległość jednego pola przy pomocy rzutu jedną kostką. Strzał rozstrzyga się na takich samych zasadach jak strzały samolotów.
Uwaga 1: Przy atakowaniu bombowca trafienia z artylerii przeciwlotniczej można łączyć z trafieniami zadanymi w tej samej turze przez myśliwce. Bombowiec będący na polu sąsiadującym z Warszawą artyleria może przy udanym rzucie strącić zupełnie samodzielnie.

Uwaga2: Myśliwce nie mogą wlatywać na pole z artylerią przeciwlotniczą. To pole traktuje się jak pole zajęte.

(opcjonalna zasada: niemieckie myśliwce mogą wlatywać na pole Warszawy, ale artyleria przeciwlotnicza strzela pionowo w górę trzema kostkami)

[Gienka]

Czyli został zrobiony duży krok naprzód. Ja proponuję to, aby nie można było wlatywać na pole z działkiem. I tak nie ma sensu wlatywanie na nie. Chyba zapomniałem wspomnieć. W starej planszy, na BGG był biały pasek na planszy po lewej. Dlatego jeszcze jej nie wydrukowałem

[Karol Madaj]

Ja proponuję to, aby nie można było wlatywać na pole z działkiem. I tak nie ma sensu wlatywanie na nie.

A właśnie, że jest

P.11 nad Warszawą z artlerią może być prawdziwą fortecą. Dlatego trzeba było ujać w formie zasady autentyczny polski rozkaz z 1939 by nie latać nad Warszawą. Polska artyleria i tak strzelała do wszystkiego co latało, bo statystycznie to prawdopodobnie byli Niemcy

[FortArt]

(opcjonalna zasada: niemieckie myśliwce mogą wlatywać na pole Warszawy, ale artyleria przeciwlotnicza strzela pionowo w górę trzema kostkami)

To niech to będzie normalna zasada. Zakaz wlatywania dla niemieckich myśliwców brzmi sztucznie.

[Gienka]

Mam już porządnie wydrukowaną gierke. Zrobiłem to w ksero. Koszt- 10 zł. Użyłem wersji na 2 kartkach A4. Poprosiłem o najtwardszy papier, a żetony dodatkowo zostały pokryte laminatem. Trochę schodzi z wycinaniem, jeszcze nie zrobiłem dwustronnych. Jest pytanie co do Niemców.
Po co jest druga strona z uszkodzonym bombowcem? W 303 nie da się uszkodzić bombowca, więc strona "z dymkiem" nie jest potrzebna.

Drugą sprawą jest niemiecki myśliwiec. Trochę to psuję świetny klimat gry. Chodzi o uszkodzone myśliwce. Pezetelki nie mają czasu ich zestrzeliwać. Niemcy nie mają lotniska. Jedyny ich cel to blokowanie polskiego lotniska. Jak dla mnie rozwiązaniem jest zmodernizowanie planszy i umieszczenie jednego lotniska niemieckiego. Nie będzie ono takie przegięte, bo samolot po naprawie zdąży tylko coś zrobić w ostatnich turach.

[Karol Madaj]

Po co jest druga strona z uszkodzonym bombowcem? W 303 nie da się uszkodzić bombowca, więc strona "z dymkiem" nie jest potrzebna.

To tak na wszelki wypadek, do zabawy w alternatywne zasady

Drugą sprawą jest niemiecki myśliwiec. Trochę to psuję świetny klimat gry. Chodzi o uszkodzone myśliwce. Pezetelki nie mają czasu ich zestrzeliwać. Niemcy nie mają lotniska. Jedyny ich cel to blokowanie polskiego lotniska. Jak dla mnie rozwiązaniem jest zmodernizowanie planszy i umieszczenie jednego lotniska niemieckiego. Nie będzie ono takie przegięte, bo samolot po naprawie zdąży tylko coś zrobić w ostatnich turach.

Rzecz w tym, że Niemcy nie mieli lotnisk przy granicy. Jeżeli już o niemickie myśiwce mogłyby opuszczać planszę od północnej strony i w nastepnej turze wlatywać z powrotem naprawione. Można tak spróbować zagrać.

Powodzenia!

[Gienka]

Jeszcze zapomniałem się spytać. Co to za samolot jest niemieckim myśliwcem? Wygląda jak bombowiec.

Edit. Jak zniszczyć działko? Rozumiem że wystarczy je "uszkodzić" żeby zdjąć żeton. Myśliwce przelatują na drugą strone?

[Karol Madaj]

Używane we wrześniu 1939 roku Messerschmitty BF-110 wyglądały z daleka bardzo podobnie do bombowców Heinkel He-111 i Polacy się na to czasem nabierali. Gracze w 111 mają dla ułatwienia różne kolory tła

A działka się teraz nie uszkadza ani zdejmuje. Od testów Niepołomicach ta zasada się zmieniła. Bombowiec po prostu leci nad artylerią. Pole "Warszawa" jest uznawane za zajęte tylko dla strony Polskiej.

[Gienka]

Moje 3 i mam nadzieje ostatnie pytanie o zasady.
Czy niemiecki myśliwiec może stawać i przelatywać przez działko (bombowiec jak stanie to koniec gry )?
I czy jak stoi na działku to w końcu dostaje te 3 kostki od działa?

Jak na razie z testów wynika że na samym początku Luftwaffe może przegrać. Rozstawienie chmur ma duże znaczenie. Dla Polaków im bliżej Wawy tym lepiej. A dla Niemców przydatny jest korytarz ze chmur w stronę celu.


Edit: Racja, Niemcy są lepsi. Polacy są na nich za słabi. Zajmiesz się myśliwcami- bombowce wlecą na Warszawę, zajmiesz się bombowcami- myśliwce cię rozwalą, podzielisz siły- za mało sił. Nie ma lipy. Polacy muszą dostać wunder waffe, inaczej gra nie będzie zbalansowana. Nawet na mojej ostatniej grze gdzie Polacy mieli świetne rzuty. Został jeden bombowiec na 3 uszkodzone, 1 sprawny. Jeden strzał z działka bombowca i czysta droga do Wawy.

[Karol Madaj]

Niech tak będzie, że niemiecki myśliwiec może stwać i przelatywać przez działko, ale jak stanie to ryzykuje oberwanie 3 kostkami.

Gra nie może być w pełni zbalansowana, bo się minie całkiem z realiami historycznymi. Ideałem dla mnie jest balans 60/40 na rzecz Niemców

[Gienka]

Gra nie może być w pełni zbalansowana, bo się minie całkiem z realiami historycznymi. Ideałem dla mnie jest balans 60/40 na rzecz Niemców

Trudne sprawy. Jeżeli gra miałby mieć na celu sprawianie rozrywki, to balans jest potrzebny. Ale że ta gra ma być edukacyjna to balans nie musi zostać zachowany.

[FortArt]

Są już jakieś widoki na pudełkowe wydanie gry?

Syn już parę razy pytał o "te samoloty nad Warszawą"!

[WRS]

Nie tylko ten jeden syn...
Gra roku, wojenna gra roku...
Są argumenty!

[Karol Madaj]

Gra jest gotowa i była już w planie na ten wrzesień, ale wypadła ze względu na cięcia finansowe

Wpisałem do przyszłorocznego planu, co będzie to się zobaczy.

[Karol Madaj]

Zapraszam do zapoznania się z instrukcją "111" nowej gry IPN. Jest to prequel "303". Premiera we wrześniu 2013.

http://pamiec.pl/portal.php?serwis=pa&d ... 2ed432e053

[FortArt]

Nareszcie! Już się bałem, że nawet IPN będzie miał swoich półkowników.

[Leander]

Fajna instrukcja - ta część historyczno-edukacyjna mi się podoba (a i tak niektórzy w IPN-ie pewnie będą narzekać, że pieniądze idą na "zabawki", a nie na "poważne" opracowania )