Kontrowersyjne gry

[asymetri]

Nawiasem mówiąc zastanawiam się, czy grze nie pomogłoby regularne obłożenie nieruchomości podatkami różnej wysokości (a la kataster, wiem, że w grze występuje karta z podatkiem, ale to raz na jakiś czas i dotyka tylko jednego gracza) w zależności od tego czy nieruchomość jest niezabudowana, zabudowana ilomaś domami czy hotelem, przy określonej liczbie rund i być może mniejszej ilości dzielnic i lub nieruchomości w dzielnicy nie sprawiłoby, że gra byłaby bardziej gamerska, chociaż emocje, które czasem oferuje oryginał są interesujące. Obecnie w grze podatek prawie nie występuje, a to powoduje powstawanie monopoli i doprowadza innych do bankructwa.

[asymetri]

Ciekawe też to, że zarzutem do gry była jej edukacyjna wartość, czyli uświadamianie ludziom wpływu monopoli. Zastanawiam się, które obecnie gry (może poza zeszłorocznym Hegemony) można uznać za podobne czyli o wartości edukacyjnej społecznie, o której to społeczeństwo nie koniecznie powinno wiedzieć.

[ShapooBah]

Wielu już probowało....

Tej gry nie uratują żadne Homerulesy, jest po prostu nudna i przestarzała.

[asymetri]

Wiem o tym i prawdopodobnie nie jest do uratowania, choćby przez sposób poruszania się i brak wpływu na sytuację na planszy czy decyzyjność, ale jest kilka gier ekonomicznych tłumaczących pewne schematy ekonomiczne. Chętnie poznam inne gry o działaniu monopoli gospodarczych. Jako przykład z innej beczki gra, która może posiadać walor edukacyjny społecznie dotycząca piramid finansowych.

Ponzi Scheme (2015)

„Schemat Ponziego” to termin używany do opisania techniki zastosowanej przez Charlesa Ponziego w 1919 r. w celu dokonania jednego z najbardziej znanych oszustw finansowych w historii. W grze Ponzi Scheme gracze wcielają się w oszustów, którzy próbują nakłonić inwestorów do finansowania fałszywych inwestycji, obiecując wyjątkowo wysokie zyski. Potrzebujesz skomplikowanych umiejętności handlowych, aby utrzymać działalność tak długo, jak to możliwe, a w miarę upływu czasu dywidendy, które musisz płacić w każdej turze, będą się kumulować coraz wyżej! Ale gdy ktoś ogłosi upadłość, grę wygrywa pozostały oszust, który stworzył największą korporację fasadową!

[MichalStajszczak]

Nawiasem mówiąc zastanawiam się, czy grze nie pomogłoby regularne obłożenie nieruchomości podatkami różnej wysokości

Być może pomogłoby w wymiarze edukacyjnym i propagandowym, zgodnym z intencjami autorki. Zresztą coś takiego zostało wprowadzone w wersji z roku 1924 (poniżej cytat z przywołanego wcześniej artykułu):

autorka już na wstępie poinformowała, że jest to gra nie tylko rozrywkowa ale również edukacyjna, pokazująca jak poprzez „single tax” można ograniczyć spekulację nieruchomościami. W związku z tym na planszy pojawiły się 3 pola podatkowe: na jednym z nich gracz płacił podatek od posiadanej gotówki, na drugim od nieruchomości, a na trzecim od „ulepszeń”, czyli inwestycji podwyższających opłaty od innych graczy za wejście na jego pola.

Ale gracze, których pomysły wpłynęły na ostateczną postać Monopoly, uznali za ważniejszy wymiar rozrywkowy, którym była szansa na szybkie kumulowanie bogactwa kosztem innych graczy.

[Barbarzyńca]

Nawiasem mówiąc zastanawiam się, czy grze nie pomogłoby regularne obłożenie nieruchomości podatkami różnej wysokości (a la kataster, wiem, że w grze występuje karta z podatkiem, ale to raz na jakiś czas i dotyka tylko jednego gracza) w zależności od tego czy nieruchomość jest niezabudowana, zabudowana ilomaś domami czy hotelem, przy określonej liczbie rund i być może mniejszej ilości dzielnic i lub nieruchomości w dzielnicy nie sprawiłoby, że gra byłaby bardziej gamerska, chociaż emocje, które czasem oferuje oryginał są interesujące. Obecnie w grze podatek prawie nie występuje, a to powoduje powstawanie monopoli i doprowadza innych do bankructwa.

W dawnych czasach wprowadziliśmy kilka "usprawnień". Za przejście przez start pobierało się 1/4 wartości, powodowało to, że nie dało się kupować wszystkiego jak leci, trzeba było wybierać i kupować bardziej przemyślanie. Niektóre losowe karty dostały dodatkowe funkcje, np. karta w której płaciło się za ubezpieczenie, pierwotnie była jedynie drobnym, jednorazowym obciążeniem, po zmianie pozwalała jedną opłatę przerzucić na bank, co w krytycznym momencie mogło czasem odwrócić losy. Również zastawianie posiadłości (co przy ograniczonych dochodach za start było sposobem finansowania ekspansji) obciążone było regularnym dodatkowym kosztem. Coś tam jeszcze, nie pamiętam już wszystkiego. Summa summarum trochę to zmieniało rozgrywkę imho na plus. No ale to dalej był po prostu Eurobusiness.

[asymetri]

W każdym razie wydaje mi się, że Monopoly poprzez historię jej powstania (link do artykułu na poprzedniej stronie), jako gry edukacyjnej dotyczącej problemu jaki pojawia się powiedzmy w gospodarce gdy nie ma podatku od nieruchomości, tego jak pan Darrow w zasadzie przywłaszczył sobie prawa autorskie do gry, w tym zachowanie urzędów patentowych oraz firmy Parker, która dzięki swoim powiedzmy "wątpliwym moralnie" działaniom uzyskała w końcu monopol na grę Monopoly, a także tym jak dopiero po latach udało się ująć jako autorkę pierwotną pomysłodawczynię gry, gdzie problemem było to, że ona była kobietą co określono jako słabe marketingowo sprawia, że MONOPOLY jest jak najbardziej grą kontrowersyjną, w którą można nie grać nie tyle dlatego, że w opinii wielu to słaba gra, ale właśnie ze względu na opisaną otoczkę.

[asymetri]

W ramach rozważań nt. MONOPOLY i jej powiedzmy usprawniania kiedyś zastanawiałem się czy po prostu talie z których dobieramy karty nie powinny mieć znacznie więcej kart złośliwych i być może działających na wszystkich (np. po kilka kart Podatki od nieruchomości, Remonty nieruchomości, Ubezpieczenie nieruchomości), niż tych dających kasę gdzie przy określonej ilości rund (np. 10) z pominięciem pól wolnych przestoi (odwiedzasz kolegę w więzieniu, nie parkuj) oraz kwestii odwiedzenia każdego z tańszych pól tylko raz w grze (wodociągi, koleje, elektrownia), być może jakoś dałoby się nawet wprowadzić inny sposób poruszania się zamiast roll and move np. w stylu Glen More czy Heaven & Ale, gdzie możesz przesunąć się w danym zakresie o określoną ilość pól na dowolne nie należące do Ciebie Pole (chyba, że wszystkie są twoje), ale na końcu okrążenia czekasz na Starcie na pozostałych, sprawiłoby, że gra stałaby się ciekawsza.

[asymetri]

Równie ciekawie zapowiadała się wspomniana w artykule gra

INFLATION (1936)

mająca ilustrować, w jaki sposób proponowane plany redystrybucji bogactwa, nadmiernych emerytur itp. spowodują podniesienie podatków i nałożenie dużych obciążeń na wszystkich obywateli, a jednocześnie umożliwi sprytnym manipulatorom zdobycie dominującej pozycji w sprawach gospodarczych kraju.

Wydaje mi się, że tego typu gier tłumaczących zjawiska ekonomiczne jak choćby inflację na rynku brakuje.

[asymetri]

Trochę offtopowo to w kwestii gier powiedzmy edukacyjnych tłumaczących zasady ekonomii np. w zakresie handlu akcjami mamy gry

PANIC ON WALL STREET (2011)

W grze gracze dzielą się na menedżerów i inwestorów. W każdej rundzie menedżerowie i inwestorzy negocjują ze sobą w hałaśliwej, dwuminutowej, bezpłatnej rozmowie, aby ustalić cenę zakupu udziałów w spółkach menedżerów. Inwestorzy następnie uzyskują dochód z zakupionych akcji, ale dopiero wtedy, gdy rzut kostką przyniesie (czasami drastyczne) zmiany w gospodarce, z poważnymi konsekwencjami dla bilansu każdego gracza. Menedżerowie zbierają to, co są im winni od inwestorów, płacą opłaty za każdą ze swoich spółek i kupują nowe spółki na aukcji.

STOCKPILE (2015)

Stockpile to ekonomiczna gra planszowa, która łączy w sobie tradycyjną strategię utrzymywania zapasów, czyli kupuj tanio i sprzedawaj drogo z kilkoma dodatkowymi mechanizmami, aby stworzyć szybkie, wciągające i interaktywne doświadczenie. Opiera się na założeniu, że nikt nie wie wszystkiego o giełdzie, ale każdy coś wie. W grze ta filozofia objawia się na dwa sposoby: informacje poufne i zapasy. Stockpile katalizuje interakcję graczy, zwłaszcza gdy w grę wchodzą potencjalne zyski z poufnych informacji, a mechanizmy łączą się z pewnymi elementami rynku akcji typu trzymacie akcje w nadziei na lukratywny podział akcji, czy też sprzedajecie je teraz, aby uniknąć potencjalnego bankructwa firmy, możesz utrzymać swoje akcje do końca gry, aby stać się większościowym udziałowcem albo sprzedajesz je bo potrzebujesz płynności gotówki już teraz na przyszłe licytacje oraz ryzykujesz wszystko, inwestując duże kwoty w jedną spółkę lub minimalizujesz ryzyko, dywersyfikując swój portfel?

No i oczywiście wszystkie 18XX, ale to dla zaawansowanych

[asymetri]

Natomiast wracając jeszcze do kontrowersji wokół Monopoly warto wspomnieć o dwóch grach

GAY MONOPOLY (1983)

Powstała na dziesięciolecie powstania ruchu na rzecz praw gejów. Podstawowa mechanika bez zmian natomiast były dodane tematyczne akcenty, gdzie kupowało się gejowskie łażnie i bary, a pionki miały kształty pluszowego misia, kajdanków, skórzanej czapki itd. Były karty "Family Pride Cards" przedstawiające wybitnych gejów oraz "Camp Cards" gdzie trzeba było wykonać jakieś stereotypowe gejowskie działanie np. przyjąć jakąś pozę i krzyknąć "Fantastycznie".

BLACKS AND WHITES (1970)

Przykład gry, która próbuje zilustrować rasizm, co daje dość szokujące rezultaty. Gra przedstawia dyskryminację w zakresie mieszkalnictwa poprzez „absurdy życia w różnych światach podczas gry na tej samej planszy”. Na początku gry gracze wybierają, czy chcą być „Czarnymi”, czy „Białymi”. Ten wybór w zasadzie określa, kto wygra grę. Biali stanowią większość graczy, zaczynają od 1 miliona dolarów i mogą kupić nieruchomość w dowolnym miejscu na planszy. Ich czarni odpowiednicy stanowią mniejszość, rozpoczynają grę z zaledwie 10 000 dolarów i w związku z tym nie mogą kupić zbyt wielu nieruchomości albo kupować ich w "strefie podmiejskiej". Nieruchomości, o które gracze walczą, obejmują „getto wewnętrzne” i „getto zewnętrzne”, dzielnice „niżej zintegrowane” i „wyżej zintegrowane”, aż po „nowsze osiedla” i „starsze osiedla”. Dodatkowo Biali i Czarni ciągną z różnych stosów kart odrębnych dla białych i czarnych. Typowa karta możliwości białego: „Dywidendy z akcji firmy produkującej gaz łzawiący. Zbierz 40 000 dolarów. Typowa karta czarnego: „Rząd rozpoczyna projekt rewitalizacji miast. Stracisz zarówno Harlem, jak i Watts. Odbierz pełną cenę pomniejszoną o 10% od Skarbu Państwa.”

Na dole pudełka znajduje się opis gry: „Poznaj getto. Żyj na zasiłku. Spróbuj kupić mieszkanie na białych przedmieściach. Twoje wyzwanie: powstrzymać żądną ziemi większość od taniego i szybkiego wygrania gry..." Gra była opisywana np. w Timesie i miała być sposobem na to, żeby biali z klasy średniej mogli doświadczyć – i zrozumieć – frustracje czarnych. Podobnie jak pierwotna wersja samego „Monopoly”, zatytułowana „The Landlord's Game”, miała za zadanie pokazać, w jaki sposób obecny system gospodarczy doprowadził do nierówności i bankructwa.

Wydawca gry „Psychology Today” istniał krótko, ale wśród innych tytułów znalazła się „Gra miejska” obejmująca „napięcia miejskie, korupcję i podteksty miejskiej polityki”; oraz „WOMAN & MAN” (1971), gdzie „Każda kobieta musi zgromadzić wystarczającą liczbę punktów Status Quo (100), aby udowodnić swoją równość z mężczyznami. Każdy mężczyzna musi zebrać wystarczającą liczbę punktów Status Quo (100), aby raz na zawsze udowodnić, że miejsce Kobiety jest poniżej niego.

[asymetri]

Jeszcze parę zdań o ww. grze miejskiej

THE CITIES GAME (1970)

Miejskie napięcie i negocjacje.
Dzisiejsza gra psychologiczna.

W grze zawierasz tajne umowy, stosujesz siłę ekonomiczną, kupujesz głosy, łamiesz obietnice. Gra miała na celu poznanie psychologii władzy i polityki, a gracze mieli rozwijać swoje umiejętności przekonywania, agitatora i negocjatora i zyskać mentalne wyostrzenie, potrzebne do radzenia sobie ze złożonością konfliktów miejskich. Czy ci się to podoba, czy nie, musisz tworzyć koalicje z innymi graczami. Możesz też ryzykować zamieszki, niepotrzebne działania policji i nieprzewidywalne zmiany. Wcielasz się w rolę Rządu, Agitatora, Biznesmena lub Mieszkańca Slumsów. Dyskutuj i negocjuj takie kwestie, jak zamieszki, strajki nauczycieli i bojkoty przedsiębiorstw. Twój głos może przenieść Cię albo do „Miasta przyszłości”, albo z powrotem do chaosu, w którym zacząłeś.

Mało teraz takich gier

[Goldberg]

Absolutnie KAŻDA gra wojenna!!!! Te o IIws szczególnie!! Przeciez tam ktos gra.....HITLERYTAMI (tak, tak, to nastepna nazwa po nazistach, bo juz chyba jacys nazisci sie obrazili, wiec teraz sa hitleryci)

[612]

a co z hitlerowcami?

[bobiaczek]

Może warto tu wspomnieć grę Avalonia, której jednak dwukrotnie nie udało się ufundować (formalnie więc nie ma tej gry). Sama w sobie była ciekawą area control, ale projektant chyba nieco przyrumakował z post apokaliptycznym klimatem - walutą była "pure infants blood", zbierano krew z ofiar etc. Bardzo mroczne klimaty

[K@mil]

Jeszcze parę zdań o ww. grze miejskiej

THE CITIES GAME (1970)
Wcielasz się w rolę Rządu, Agitatora, Biznesmena lub Mieszkańca Slumsów. Dyskutuj i negocjuj takie kwestie, jak zamieszki, strajki nauczycieli i bojkoty przedsiębiorstw.
Mało teraz takich gier

Mało, bo to gra dla hipisiaków.
Nikt normalny nie chce wcielać się w "Mieszkańca Slumsów"

[MichalStajszczak]

Zapewne za kontrowersyjną można uznać grę Junta. Jej akcja przebiega w malowniczej scenerii Republiki de los Bananas, gracze wcielają się w postacie prezydenta, trzech generałów piechoty, admirała, komandora lotnictwa i ministra spraw wewnętrznych, a celem jest przetransferowanie jak największej kwoty do szwajcarskiego banku. Opis rekwizytów można zobaczyć tu.

[K@mil]

Opis rekwizytów można zobaczyć tu.

To chyba sobie można wydrukować nawet.
W sumie niezła satyra na bananowe republiki, w których przecież właśnie o to chodzi, by "ludzie władzy" mogli się nakraść.

[asymetri]

Zdecydowanie JUNTA.

Aż żal, że do dziś nie została wydana po polsku (na BGG jest polskie tłumaczenie kart). Na początku gry gracze wybierają El Presidente. Tura gry składa się z 7 do 9 faz. Wybierany jest dożywotni prezydent (El Presidente), który następnie przydziela role wszystkim pozostałym graczom (generałowie, minister spraw wewnętrznych, admirał itp.). W zależności od swojego urzędu i różnych posiadanych kart, każdy gracz ma określoną liczbę głosów. Są one istotne w przypadku pierwszego głosowania mającego na celu wybranie El Presidente. Prezydent z kolei przydziela role w swoim gabinecie i dociąga kasę pochodzącą z pomocy zagranicznej (talia z kasą). Budżet państwa rozpoczyna się, gdy Prezydent losuje 8 zakrytych kart pieniężnych z talii pieniędzy (o nominałach od 1 do 3 dolarów) i proponuje przydział. Nie każdy znajdzie się w budżecie, a kwoty zależą od uznania Prezydenta. Prezydent może zatrzymać nieujawnione środki pochodzące z pomocy zagranicznej. Potem odbywa się głosowanie nad budżetem zaproponowanym przez Prezydenta. Następnie gracze wybierają lokalizacje (5) za pomocą zakrytych tokenów co ma znaczenie ze względu na chęć złożenia tam pieniędzy w Banku lub potencjalnych zabójstw politycznych (ewentualnie gracz może schronić się w ambasadzie), a następnie począwszy od Ministra Spraw Wewnętrznych, gracze zgłaszają próby zabójstw politycznych (kogo i gdzie), przy czym sam minister posiada Tajną Policję, która jako jedyna co drugą turę pozwala na zamach na Bank. Pozostali gracze korzystają z Płatnych Zabójców, o ile są w stanie zapłacić za ich usługi. Jeżeli udało się określić zabójstwo gracza w określonej lokalizacji to ten odpada z gry, a my przejmujemy jego kasę (chyba, że schronił się w ambasadzie) przy czym zlecone przez niego próby zabójstwa i tak będą miały miejsce. Jeśli przeżyliśmy to w kolejnej fazie możemy przelać kasę (tą z budżetu, którą mamy na ręce) na konta w Banku Szwajcarskim, o ile banki będą otwarte. Jeśli gracze są niezadowoleni z rządów, widzą przewagę lub po prostu chcą i istnieje „wymówka do zamachu stanu”, mogą rozpocząć zamach stanu. W wyniku zamachu stanu gracze rywalizują, używając sił zbrojnych do kontrolowania większości z 5 ośrodków władzy. Gracze Rebelii kontrolują siły w roli, jaką przydzielono im przed zamachem stanu (np. armię, marynarkę wojenną, siły powietrzne), a gracze lojalni wobec Prezydenta robią to samo, starając się kontrolować twierdze do czasu zakończenia zamachu stanu. Na zakończenie każdego zamachu stanu gracze, którzy kontrolują 5 ośrodków władzy, głosują na zwolennika prezydenta lub zwolennika Junty, określając, czy Prezydent pozostanie, czy też Junta wygra i wybierze nowego Prezydenta. I ktoś zostaje wysłany na pluton egzekucyjny. Po tej fazie można ponownie przelać kasę do banków szwarcarskich o ile są otwarte. Grę wygrywa ten, kto będzie miał najwięcej peso na swoim szwajcarskim koncie bankowym, gdy skończą się pieniądze. Ponieważ gracze reprezentują różne rodziny w Republica de los Bananas, to jeżeli ktoś został zabity, w kolejne turze wraca do gry jako inny członek swojej rodziny z całą kasą zgromadzoną w Szwajcarii.

[MichalStajszczak]

Cieszę się, że trafiłem z przykładem kontrowersyjnej gry. Niestety wadą Junty jest długi czas rozgrywki. Próbowałem raz zagrać w klubie Agresor ale udało się rozegrać tylko 4 z przewidzianych 11 rund. A oto linki do dwóch relacji z tej rozgrywki - mojej i draco.

[asymetri]

Junta jest o tyle ciekawa, ponieważ np. TROPICO (gra komputerowa) były zakazane w Tajlandii czy Birmie. My poniekąd mamy ten przywilej, że żyjąc we w miarę wolnym kraju możemy grać w co chcemy, a to wcale nie jest takie oczywiste w skali świata. Przykłady Iranu czy krajów gdzie systemowo istotny jest fundamentalizm religijny lub przymus wyznawania określonej ideologii powoduje, że nie wszystko jest dozwolone. Do dziś gry dla Iranu często wymagają określonej adaptacji ponieważ zarówno kości, karty mogą być uznawane za hazard, który jest zakazany, podobnie jak zabronionym może być przedstawianie postaci.

[asymetri]

Z lekkich gier warto wspomnieć MAFIĘ i jej podobne (Wilkołaki, The Resistance, Avalon itd.). Sama gra wydaje się banalną imprezówką, ale ...
została wymyślona w Rosji przez Diitry'ego Davidoffa w 1986 r. Gra modeluje konflikt pomiędzy dwiema grupami: świadomą mniejszością (mafiosi) i niedoinformowaną większością (mieszkańcy). Gra składa się z dwóch naprzemiennych faz: pierwsza to faza nocna, podczas której osoby posiadające moce zabijania w nocy mogą potajemnie zabijać innych graczy, a druga to faza dzienna, podczas której wszyscy gracze (w tym ukryci mafiozi), którzy przeżyli, debatują i głosują za wyeliminowaniem podejrzanego. Gra toczy się dalej, dopóki frakcja nie osiągnie warunku zwycięstwa; dla wioski oznacza to zwykle wyeliminowanie złej mniejszości, podczas gdy dla mniejszości oznacza to zwykle osiągnięcie parytetu liczbowego z wioską. W późniejszych wydaniach do gry były dołączane dodatkowe role w grze, po jednej lub drugiej stronie.

Gra została wymyślona na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Moskiewskiego. W 1998 roku Kaliningradzka Wyższa Szkoła Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wydała podręcznik metodyczny "Komunikacja niewerbalna. Opracowanie gier RPG „Mafia” i „Morderca” na potrzeby kursu z zakresu psychodiagnostyki wizualnej, do nauki czytania mowy ciała i sygnałów niewerbalnych."

Sama gra oprócz odczytywania mowy ciała i sygnałów niewerbalnych, uczy także psychologii społecznej. Poinformowana mniejszość z reguły potrafi dowolnie zmanipulować niedoinformowaną mniejszość dla swojej korzyści, w tym eliminując tych, którzy stanowią dla nich największe zagrożenie. W grze wśród niedoinformowanej mniejszości mającej jak najlepsze zamiary, bo w końcu próbującej pozbyć się ukrytego zła, powoli narasta uzasadniona paranoja, gdy w kolejnych rundach okazuje się, że w imię nadrzędnego celu poświęcają zupełnie niewinne osoby.

[MichalStajszczak]

My poniekąd mamy ten przywilej, że żyjąc we w miarę wolnym kraju możemy grać w co chcemy, a to wcale nie jest takie oczywiste w skali świata.

Aktualnie chyba tak aczkolwiek nie zawsze tak w Polsce było. W czasach PRLu zgodę na wydanie gry musiała wyrazić cenzura i Komisja Oceny Zabawek. Zdarzało się, że publikacja gry była przez cenzurę wstrzymywana, jak to się zdarzyło w przypadku Przygody w dżungli.
Z czasów bardziej współczesnych (rok 2001) przypominam sobie aferę z jedną z gier, do których zresztą opracowywałem instrukcję. Telewizja (konkretnie Panorama) zrobiła na temat tej gry kilkuminutowy materiał z krytycznymi opiniami osób, przedstawianych jako potencjalni klienci, a także wypowiedzią jakiegoś naukowca, chyba psychologa.

[MaciekK5454]

A tak trochę obok tematu, to w Puerto Rico w instrukcji wydawca (Lacerta) pochyla się nad krzywdą ofiar kolonializmu oraz zapewnia, że część zysku z gry przeznacza na pomoc humanitarną dla Puerto Rico.

Wie ktoś czy faktycznie taka pomoc poszła, a jeżeli tak to w jakiej formie i wysokości? Jeżeli taki zapis nie jest tylko wizerunkowym chwytem, to takie dane powinny byc gdzieś dostępne? Wydaje się też, że skoro celem takiej pomocy jest też budowanie wizerunku, to firma raczej nie będzie zasłaniała się tajemnica biznesową?

[nahar]

A tak trochę obok tematu, to w Puerto Rico w instrukcji wydawca (Lacerta) pochyla się nad krzywdą ofiar kolonializmu oraz zapewnia, że część zysku z gry przeznacza na pomoc humanitarną dla Puerto Rico.

Wie ktoś czy faktycznie taka pomoc poszła, a jeżeli tak to w jakiej formie i wysokości? Jeżeli taki zapis nie jest tylko wizerunkowym chwytem, to takie dane powinny byc gdzieś dostępne? Wydaje się też, że skoro celem takiej pomocy jest też budowanie wizerunku, to firma raczej nie będzie zasłaniała się tajemnica biznesową?

Ktorej wersji? Poza tym PR to terytorium zalezne USA i to raczej oni wysylaja pomoc innym....