Wznowiona 1830 faktycznie ma błędy. Trzy, jeśli dobrze pamiętam - takie, które bezboleśnie niemal można poprawić cienkopisem. Poza powyższym, wydanie stoi na najwyższym chyba dostępnym dla
18XX. Plus, dostajemy w pudełku ogromny stos przeróżnych wariantów (a patrząc na różnice między niektórymi osiemnastakami - to prawie jak cały zestaw gier). Według mnie, to naprawdę fantastyczne wydanie.
Jeśli chodzi o porównanie z Age of Steam - według mnie to zupełnie inny model gry. Uważam AoS za doskonały tytuł, ale przy
18XX człowiek ma (być może błędne - słabo znam się na historii kolei) wrażenie grania w coś nieco bardziej symulacyjnego i jeszcze głębszego. W sumie budowanie tras to tylko 1/2, a czasem ledwie 1/3 całej rozgrywki.
Jeśli natomiast chodzi o dobre na początek - ja zacząłem od 1861 (między innymi dlatego, że chodzi nieźle na dwie osoby, a nie spodziewałem się mieć z początku choćby trzech chętnych do podjęcia się eksperymentu grania w tę wyjątkowo paskudną grę). Ze zdziwieniem stwierdziłem potem, że system działania giełdy w 1830 jest... jakby łatwiejszy. Wniosek z tego, że nie takie
18XX straszne, jak je malują.
Na początek, ostatecznie, polecam 1830. Co bardziej wrażliwych nie odstraszy estetyką i ma wbudowane kilka trybów gry, które można potraktować jako "trening" przed pełną rozgrywką - chociaż na dwie osoby sprawdza się średnio. Jeśli więc ma się tylko dwie pod ręką - 1860 wydaje się doskonałym wyborem... pod warunkiem, że zagramy z kimś gotowym na odrobinę hardkoru
![Smile :)](./images/smilies/icon_smile.gif)
Przyznam uczciwie, że w osiemnastki wciągnąłem też kogoś za pomocą Poseidona, ale - mimo prostoty zasad - temat dobrany jest w nim tak pokracznie, że i tak wszyscy zamiast "nacja" czy "kraj" mówią "spółka". Może ktoś by to przetematowił raz jeszcze, choćby na dyliżanse na Dzikim Zachodzie?
Na koniec jeszcze jedna, nagle wychwycona refleksja. Najdłuższa gra Age of Steam, w jaką grałem, trwała 3 godziny i 20 minut. Jeden z sześciu graczy miał niemal co turę AP. Najkrótsza partia 1860 trwała 3 godziny i 30 minut (dwie osoby). W 1830 zaś grałem ostatnio całą noc (dla porównania: w dwie ograne osoby zamykamy Cywilizację: Poprzez Wieki w 2 i pół godziny). To też może dać do myślenia w kwestii różnic między AoS i
18XX.